Catering hizmetlerinde, hem lezzet hem de besin değeri açısından dengeli menüler oluşturmak esastır. Bugün pek çok kurum ve organizasyon, sade yemek sunumlarının ötesine geçerek sağlıklı, doyurucu seçenekler talep ediyor. Bu noktada bakliyat, kaliteli bir protein kaynağı olması, yüksek lif içeriği ve mikro besin değerleriyle catering’lerin besin deposu hâline geliyor. Bu makalede bakliyatların besin değeri, faydaları, çeşitleri ve bunları kullanarak hazırlayabileceğin 7 günlük catering menüsü örneği yer alacak.
Bakliyat Nedir, Hangi Çeşitleri Vardır?
“Bakliyat” terimi, genellikle baklagiller (legume) grubuna giren kuru tohumları kapsar. Bir başka deyişle, baklagillerin kurutulmuş hali bakliyattır. Bu grup, birçok farklı çeşidi içerir:
Nohut
Kuru fasulye (beyaz, kırmızı, siyah, barbunya)
Mercimek (kırmızı, yeşil, kahverengi, siyah/Beluga)
Bezelye (kuru bezelye)
Börülce
Maş fasulyesi
Soya fasulyesi
Bakla
Yer fıstığı (bazı sınıflandırmalarda bakliyat sayılır)
Her bir bakliyat türü, farklı tat profilleri, dokular ve pişirme süreleri ile catering mutfağında esneklik sağlar.
Bakliyatların Besin Değerleri ve Mikrobesin İçerikleri
Bakliyatlar, enerji veren karbonhidratlar kadar, protein, lif, vitamin ve mineral açısından da zengin içerik sunar. Aşağıda tipik bazı bakliyatların 100 g kuru hallerine ilişkin besin değerleri örneklerini bulabilirsiniz.
| Bakliyat Türü | Protein (g) | Karbonhidrat (g) | Yağ (g) | Kalori (kcal) |
|---|---|---|---|---|
| Mercimek (kuru) | 23,7 | 57,4 | 1,3 | 351 |
| Nohut | 19,2 | 56,7 | 6,2 | 376 |
| Kuru fasulye | 20,7 | 61,6 | — | 333 |
| Barbunya (kuru) | 21 | 57 | 1,5 | 346 |
| Bakla (kuru) | 25 | 53,7 | 1,7 | 354 |
Ayrıca genel ortalama olarak, 100 g kuru bakliyat:
~ 266 kcal enerji sağlar
~ 20–25 g protein içerir
~ 16–18 g lif içerir (pişmiş versiyonlarda daha fazla)
Düşük yağ içeriğine sahiptir (çoğu 1–6 g arası)
Buna ek olarak bakliyatlar mineral ve vitamin açısından da oldukça zengindir:
Demir, çinko, magnezyum, potasyum, kalsiyum gibi mineraller
B grubu vitaminleri (folat, tiamin, riboflavin, niasin)
Antioksidanlar ve fitokimyasallar (örn. flavonoidler)
Bu kombinasyon, bakliyatları hem enerji sağlayan hem de besin takviyesi yapan güçlü bir gıda yapar.
Bakliyatların Catering Hizmetlerine Faydaları
Yüksek bitkisel protein kaynağı
Özellikle et seçeneklerinin kısıtlı olabileceği menülerde bakliyatlarla proteini desteklemek kitlesel beslenmede avantaj sağlar.Yüksek lif içeriği ile tokluk ve sindirim desteği
Bakliyatlar, kompleks karbonhidrat ve posa yapısıyla mideyi uzun süre tok tutar, sindirim sistemini düzenler.Kan şekeri dengesi
Glisemik indeksi düşük olan bakliyatlar, karbonhidratların yavaş emilmesini destekleyerek özellikle öğle yemeği gibi yoğun dönemlerde kan şekeri dalgalanmalarını azaltır.Kolesterol ve kalp sağlığı desteği
Doymuş yağ ve kolesterol içermez, LDL kolesterolü düşürmeye yardımcı olabilir.Zengin mikro besin kaynağı
Demir, çinko, magnezyum, folat gibi mineraller ve vitaminlerle bağışıklık sistemini destekler.Ekonomik ve sürdürülebilir besin çözümü
Catering firmaları için maliyet-performans optimizasyonu sağlar; kuru bakliyatlar depolama ve lojistik açısından avantajlıdır.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
Fitik asit, lektin gibi “anti-besin” bileşenler: Bu maddeler mineral emilimini azaltabilir veya hazımsızlığa yol açabilir. Çözüm: bakliyatları ıslatmak, filizlendirmek ya da iyi pişirmek.
Aşırı tüketim: Her ne kadar faydalı olsa da büyük porsiyonlar kalori yükü yaratabilir.
Sindirim hassasiyeti: Gaz, şişkinlik gibi etkiler görülebilir. Baharat, kimyon gibi carminatif (gaz giderici) bitkiler kullanmak faydalıdır.
7 Günlük Catering Menüsü: Bakliyat İçeren Örnekler
Aşağıda, catering için uygun, dengeli ve lezzetli olabilecek 7 günlük bir menü örneği sunuyorum. Her gün bir bakliyat türü ön planda, yanında sebze, tahıl ve protein tamamlayıcı unsurlar olacak şekilde planlandı.
| Gün | Bakliyat Odaklı Yemek | Yan Seçenek / Tamamlayıcılar |
|---|---|---|
| 1. Gün (Pazartesi) | Nohutlu sebzeli güveç | Zeytinyağlı mevsim salata + tam buğday ekmeği |
| 2. Gün (Salı) | Kırmızı mercimek köftesi + yoğurt sos | Rokalı yeşil salata + tam buğday lavaş |
| 3. Gün (Çarşamba) | Barbunya pilaki (zeytinyağlı barbunya) | Bulgur pilavı + cacık |
| 4. Gün (Perşembe) | Yeşil mercimek çorbası | Sebzeli esmer ekmek dilimleri + roka salatası |
| 5. Gün (Cuma) | Kuru fasulye + bulgur pilavı | Salatalık-domates salatası + turşu |
| 6. Gün (Cumartesi) | Börülce salatası (zeytinyağlı) + tahinli sos | Haşlanmış sebzeler + tam tahıllı ekmek |
| 7. Gün (Pazar) | Maş fasulyesi çorbası + tahıl ekmek | Yeşil salata + ev yapımı yoğurt |
Menü Açıklamaları & Notlar
Protein dengelemesi: Her bakliyatlı yemek, yan seçeneklerinde sebze, yoğurt, tahıl (bulgur, tam buğday ekmeği) ile protein-karbonhidrat dengesini destekler.
Çeşitlilik: Farklı bakliyat türleri kullanılarak lezzet monotonluğu önlenir ve mikrobiyolojik riskler yayılır.
Hazırlık pratikliği: Bakliyatları önceden ıslatmak ve partilere göre porsiyonlara ayırmak, catering mutfağında iş akışını kolaylaştırır.
Tatlandırma ve garnitürler: Limon, zeytinyağı, baharatlar (kimyon, kekik, kırmızı biber) ve taze otlarla tat zenginleştirilir.
Sebze, yeşillik ekleme: Her öğünde mutlaka sebze ya da yeşillik bulunmalı; bu sayede lif, vitamin ve mineral yelpazesi artar.
Sonuç & Öneriler
Catering sektöründe “besin deposu” niteliğinde menüler sunmak isteyenler için bakliyatlar ideal bir kaynak sunar. Yüksek protein, lif ve mikro besin içerikleri sayesinde bakliyatlar, hem damakları tatmin eder hem de sağlığı destekler. Ancak, ideal pişirme teknikleri (ıslatma, uzun pişirme, baharat desteği) kullanılmalı, porsiyonlar dengeli tutulmalı ve sindirim toleransı dikkate alınmalıdır.
Makale Önerisi: ” Demir Nedir? Demir İçeren Yiyecekler ve Faydaları ”
